Masterplan Politie (3): “Plan van aanpak ziekteverzuim”

In december vorig jaar en januari van dit jaar schreef ik wat stukjes over het verzuim bij de Politie en in die laatste versie heb ik wat suggesties gedaan hoe het verzuim kan worden aangepakt. Inmiddels heeft de minister van Justitie, Fred Grapperhaus, op 26 april een brief aan de Tweede Kamer gestuurd waarin hij met een pakket oplossingen komt naar aanleiding van de motie van Van Oosten, op 30 november 2017. Voor de zelflezers:

https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/brieven_regering/detail?did=2018D26966&id=2018Z08000

Eerst wordt er nog wat toelichting gegeven op de stand van zaken. Schrik niet, we pakken even terug op een brief van 30 maart 2016 en gaan dan, jawel, volledig de mist in met leidinggevenden  die een cruciale rol spelen bij de aanpak van het verzuim! In de opleiding voor nieuwe leidinggevenden wordt daarom in een verzuimmodule expliciet aandacht besteed aan de rol van leidinggevenden als het gaat om hun rol bij het voorkomen van en begeleiden bij verzuim.

Verder nog iets over dat 80% van de verzuimdossiers inmiddels aan Poortwachter voldoet (deed het in november 2017 volgens de korpschef ook al. En een enkele eenheid heeft zelfs al minder dan 6% verzuim, nou zeg, proficiat!) Vervolgens komt er een enorme kluwen met onnavolgbaar gesteggel met percentages, doelstellingen, ambities en veel TNO. Veel TNO doet het altijd goed, vooral als het om verzuim gaat, toch? Al dit moois vloeit voort uit het grote helaas dat ‘ondanks alle inspanningen van afgelopen jaar het echter nog niet is gelukt om een trendbreuk te realiseren’.

Een stukje uit mijn blog van januari

Tot zover deel 1 van de brief van Grapperhaus. Voordat ik verder ga, verwijs ik ter informatie even naar wat stukjes oude tekst uit mijn blog van januari 2018 die ik aanvullend schreef op mijn Masterplan voor de aanpak van het verzuim bij de Politie in december 2017:

— Begin oude tekst

Ok, nu over tot het GROOOOOOOTE nieuws: bij de NOS en De Telegraaf kwam men tot het inzicht dat er blijkbaar veel verzuim bij de Politie is en dat het vurige gewenste blauw niet op straat is maar thuis ligt te verpieteren in bed. Ergens wordt ook onze minister aangehaald: Minister Grapperhaus schrijft aan de Tweede Kamer dat het verzuim bij de politie nog steeds te hoog is. Per 1 december was het 7 procent. Bij een enkele eenheid is wel een daling te zien, maar “de noodzakelijke landelijke stijging van de daling is nog niet ingezet”, erkent de minister.”

Wat zijn nu de belangrijkste lessen die we uit dit voorbeeld kunnen trekken?

1. De huidige en algemeen gebruikte wijze van capaciteitsberekening en inkoop van de bedrijfsartsuren die in Nederland wordt gebruikt is net zo achterhaald als een winkel waar ze dinosaurusvoer verkopen. In deze tijd van inzetbaarheid is de relatie werknemer/werkgever zo essentieel en kostbaar dat een capaciteitsberekening uit moet gaan van wat er nodig is en niet van wat er zou kunnen zijn.
2. Wanneer de inzet van bedrijfsartsen (in samenwerking met casemanagers TD) meer van de verzuiminfrastructuur afhangt dan van het aantal mensen dat werkzaam is en niet verzuimt heeft dat voordelen. Bijvoorbeeld dat er dan veel sneller en meer adequaat op de benodigde inzet van bedrijfsartsen en casemanagers TD kan worden gestuurd. Zolang je als organisatie niet open durft te zijn over de echte omvang van het eigen probleem is het een illusie dat er juiste capaciteitsberekeningen kunnen worden gemaakt.
3. Ook is een capaciteitsbenadering voor de inzet van bedrijfsartsen die daarnaast stoelt op de kosten voor verzuim en arbeidsongeschiktheid meer realistisch (en minder amateuristisch). Voor de Politie betekent 40 uur extra bedrijfsarts op basis van een uurtarief van € 150,- een nota van € 6.000,- terwijl (alleen al) de kosten voor de sancties bijna € 106.000,- per week bedragen.
4. De combinatie van probleemontkenning en de nieuwe spelregels privacy en verzuim/re-integratie maken het risico extra groot dat het toch al complexe en delicate werk van de bedrijfsarts en de casemanager TD straks ergens weer opnieuw gaat verzanden in interne belangetjes en politiek gesteggel.

—- Einde oude tekst blog januari 2018.

7 sporen voor aanpak verzuim

In zijn brief van 28 april 2018 komt de minister vervolgens, niet gehinderd door al teveel kennis over de AP, met 7 punten (sporen) voor de aanpak van het verzuim bij de Politite.

Het korps geeft de acties en maatregelen vorm langs de volgende 7 sporen:

1. Sturing korpsleiding en managementteam: iedere eenheid levert in september 2018 een plan van aanpak op. De eenheden of teams met een significant hoger verzuim krijgen in het bijzonder aandacht en worden met prioriteit voorzien van de benodigde ondersteuning (hotspotaanpak).
2. Doorontwikkeling politieorganisatie: de verzuimaanpak en aspecten die verzuim beïnvloeden worden integraal onderdeel van de besluitvorming binnen het korps over beleid en strategie. Het korps besteedt actief aandacht aan de doorontwikkeling van leiderschap en gedrag.
3. Vakontwikkeling: in de werkprocessen binnen de operatiën worden factoren en stressoren die PTSS kunnen veroorzaken of tot verzuim kunnen leiden actief in beeld gebracht en waar mogelijk aangepakt.
4. Bijzondere zorg: de begeleiding van politiemedewerkers die te maken hebben gehad met traumatische (gewelds) incidenten wordt verbeterd. Hiervoor wordt het aantal casemanagers PTSS en GTPA (geweld tegen politieambtenaren) uitgebreid.
5. Versterking samenspel: via training en bewustwordingscampagnes worden leidinggevende beter toegerust op hun taak in het voorkomen van verzuim en de begeleiding bij verzuim. Bezien wordt in hoeverre de span of support van leidinggevenden voldoende ruimte biedt voor het bieden van steun en aandacht aan de medewerkers. Ook medewerkers zullen via een communicatiecampagne meer bewust worden gemaakt van hun eigen rol als het gaat om hun inzetbaarheid en van de aanwezige instrumenten die zij daarbij kunnen gebruiken. Het proces van re-integratie en herplaatsing wordt geoptimaliseerd. Er worden re-integratiecoaches ingezet voor de begeleiding en re-integratie van langdurig zieken.
6. Curatieve aanpak: het aantal bedrijfsartsen wordt uitgebreid. Hiermee wordt de continuïteit en intensiteit van de zorg in het korps verbeterd. Ook wordt het zo mogelijk om preventief medische onderzoeken en verplichte medische keuringen uit te voeren.
7. Fastlane: er wordt een versnelde afhandeling van vragen van leidinggevenden over verzuim ingericht. Interventies die medewerkers helpen om inzetbaar te blijven (aangepaste werkplek, thuiswerkplek etc.) komen sneller en makkelijker beschikbaar.

Quiz

Hier een leuke gezellige quiz voor minister Grapperhaus. Bent u er klaar voor? Hier komen de vragen:

1. Wat is, behalve wat ambities en ronkende teksten over hoe het beter zou kunnen en moeten, het verschil tussen de brief van december 2017 en deze brief in april 2018?
2. Bij een hotspotaanpak denken veel mensen vast niet direct aan verzuim, maar de kreet is absoluut een stuk leuker dan de taskforce van de afgelopen jaren. Ik ben blij dat verzuim nu hot is bij de Politie, maar wat is nou significant hoger verzuim, wat is bijzondere aandacht en benodigde ondersteuning?
3. Wat draagt de doorontwikkeling politieorganisatie nou precies bij aan de reductie van het verzuim? Het is wel een van de oorzaken van het torenhoge verzuim bij de Politie en ik ben dus reuze benieuwd hoe de oorzaak meteen ook de oplossing is?
4. De sporen 3 en 4 gaan over PTSS. Draagt deze aanpak bij aan de oplossing omdat het grootste deel van het verzuim uit traumatische incidenten voortvloeit?
5. Beste minister Grapperhaus, dit is een hele moeilijke vraag. Over minder dan 1 maand is het 25 mei 2018 en wat zou er op die dag nou aan de hand zijn? Tipje van de sluier: het antwoord is, hoewel het voor de hand ligt, niet het meireces.
6. Bij spoor 1 staat iets wat mij een heel klein beetje ietsiepietsie zorgen baart: ‘iedere eenheid levert in september 2018 een plan van aanpak op. Betekent dit dat dit plan van aanpak op 28 april 2018 eigenlijk zegt dat het plan van aanpak in september 2018 moet worden opgeleverd? Maar dat het ondertussen toch echt al wel stukken beter gaat? En dat er ondertussen al ergens een afdeling is met minder dan 6% verzuim en dat het nu bijna meireces is en dadelijk alweer zomerreces? En dat we geen ijzer met handen kunnen breken?

Advies

Geachte minister, mijn advies is heel simpel: pak uw telefoon en kies het nummer van de heer Aleid Wolfsen, die zit tegenwoordig bij de AP, en vraag hem eens waarom sommige stukjes tekst hier rood weergegeven zijn. Dat zijn die stukjes met leidinggevende, verzuimbegeleiding, vragen van de leidinggevende over verzuim. Het wordt vast een heel leuk gesprek en hij weet nu al wat er straks op het bonnetje staat wat tegen die tijd heel erg goed ‘kwijt’ moet zijn en waar allerlei Kamerleden en media dan weer enorm kleuterachtig over gaan zeuren: € 10.000.000,-. Dat is de mogelijke boete, maar het kan ook zijn dat de AP de verdubbellaar inzet en de bon op 20 miljoen uitschrijft. Worden vast spannende Kamervragen.

Voor de meiden en mannen Politie Oost-Nederland en de andere regio’s en diensten die door de werkdruk en onderbezetting alleen nog maar van incident naar incident kunnen crossen en aan boeven vangen niet meer toekomen: hou vol want er komt echt snel een tijd dat er wel naar het daadwerkelijke probleem gekeken wordt: de organisatie zelf!